پیدایش شطرنج
یکی از غنی ترین منابع تاریخی و ادبی ما همان دیوان فردوسی فرزانه است که پیدایش شطرنج را به شکلی زیبا در قالب داستان حماسی خود به نظم در آورده که یگانه منبع کامل در ادب پارسی است.
قسمتهایی از سروده بلند شاهنامه ، داستان (گو)و(طلحند)وپیدایش شطرنج که به صورت نثر و نظم در آورده شده :
آشنایی شعرا و عرفای ایران با شطرنج
آنچه از شعر و ادب پارسی در مورد شطرنج بجای مانده حکایت از آن دارد که شعرا و عرفای ایران از جمله آشنایان به شطرنج بودند واین حقیقت را میتوان از خلال شعر و ادب پارسی،نیک در یافت.
بساادبا که ازحرکت های مهره ها یا موقعیت و(منصوبه)های آن سخن رانده اند که ماامروزه تعیین دقیق معنای برخی ازمفاهیم به کاررفته را دشوار می یابیم ونسل ما را چندان آشنایی با این مفاهیم نیست.
بیشتر آن بلند آوازگان با آگاهی کامل از چند وچون بازی و حرکت مهره های آن،به رمز وکنایه،تمثیل و استعاره، در بیان مقصود خویش از این بازی بهره گرفته اند.
عنصری گستره یاعرصه کمال را به استعاره به تخت شطرنج تشبیه می کند:
شترنج کمال را تو شاهی یا رخ مراسب جمال را رکابی یا رخ
ابوالطیب مصعبی، به مرگ امیر فرخ زاد در معنی دنیا میگوید:
جها نا نا فسوسی و بازی که برکس نپایی وبا کس نسازی
هم ازتست شهمات شترنج بازان ترا مهره داده به شترنج بازی
عطار در آوای پند آمیز خود گوید، چگونه شود هم به شاه روی نیآورد، و یا بر او دل نبندد:
کشد چون پیل مستش اسب درراه پیاده رخ نیارد نیز در شاه
افسوس خاقانی از گردش دور گردون :
آسمان نطع مرادم بر نشاند نه شهش ماندو نه فرزین ای دریغ
فردوسی شطرنج را چون صحنه نبردی میبیند به روزگار جنگ:
دگر بهره شترنج بودی و نرد سخن گفتن از روزگار نبرد
عارف بزرگ نیشابور با ستایش عاشقی و مقامات آن و حکم بر آن که جز عاشقی هر آنچه هست خرافاتست گوید:
پیاله ای دو به من ده که صبح پریده درید پیاده ای دو فرو کن که وقت شهماتست
اگر چه شاه شوی مات هر گدایی شو که شاه نطع یقین آن بود که شهماتست
خاقانی سراینده نامی قصیده ( هان ای دل عبرت بین) که مشهور به ایوان مداین است با مشاهده طاق کسرای ویران شده، اورابه دوران بلندیهای یک امپراتوری جهانی میبرد و ویرانه بوم نشین شاهنشاهی عالم را سنگ پایه شعر عبرت آمیز خود می سازد وچنین می گوید:
از اسب پیاده شو بر نطع زمین رخ نه زیر پی پیلش بین شهمات شده نعمان
نی نی که چو نعمان بین پیل افکن شاهان را پیلان شب و روزش گشته زپی دوران
ای بس شه پیل افکن کافکند به شه پیلی شترنجی تقدیرش در ماتگه فرمان
سعدی ناله می دارد که تا به کی باید در عرصه شیراز پیاده باشد و دیگر پیادگان فرزین:
میان عرصه شیراز تا به چند آخر پیاده باشم و دیگر پیادگان فرزین
منبع:وبلاگ بیدق
سیری در تاریخ شطرنج
شطرنج از نقطه نظر وجودی ریشه ای تاریخی، ازجنبه حضوری مبدائی نامشخص دارد.مورخین ومحققین فاقددیدگاهی مشترک درارائه تاریخ اولیه وتشخیس مخترع آن هستند.
روایات، تحقیقات، کشفیات ومستنداتی که امروزه به آنهامستمسک میشوند خبرازحضورشطرنج درادوارکهن درکشورهای یونان، روم، هند، چین، ایران ومصرمی دهد وبعضاً قدمت آنرا تا۵۰۰۰ سال قبل نیزتخمین زده اند.
در این پوزیسون سعی شده تا جریان دام گستری آموزش داده شود . در جریان دام گستری ، طعمه ای را به حریف می دهیم که اگر حریف طعمه را بپذیرد به دام می افتد . و فرق آن با ترکیب آن است که در ترکیب حریف اجبارا" وارد ادامه بازی می شود که ما تحمیل کرده ایم اما در دام گستری حریف اجباری در قبول طعمه یا دانه ندارد و اگر متوجه حیله ما شو د دام ما بی شکار می ماند
در این پوزیسون به نظر شما وضعیت خوب با کدام مهره است ؟
زمینه و هدف: هدف ما در این تحقیق بررسی ارتباط بین مهارت در بازی شطرنج وشدت افسردگی، اضطراب و ده خطای شناختی در اعضای دارای درجه بین المللی فدراسیون شطرنج ایران و همین طور بررسی شیوع افسردگی و اضطراب بود.
روش کار: 96 نفر از اعضای دارای درجه بین المللی به صورت نمونه گیری در دسترس وارد یک مطالعه توصیفی مقطعی شدند. کلیه نمونه ها ویرایش دوم پرسشنامه افسردگی بک، پرسشنامه اضطراب بک و آزمون خطاهای شناختی را تکمیل کردند؛ سپس داده ها با کمک نرم افزار SPSS تحلیل شد.
یازده گانه ی تاریخ تمدن اثر ویل دورانت مجموعه ی نفیسی است از برگ های ضخیم تر تاریخ بشر، در گذشته های دور. در این چند ماهی که مشغول سروکله زدن با جلدهای ابتدایی آن بودم به قسمت هایی برمی خوردم که نویسنده در قالب روایت یا واقعیت، اشاره ای به شطرنج داشته و بد ندیدم که برخی از آنها را یکجا گردآوری کنم و هدفم نگاهی به جایگاه این تفریح نزد بزرگان قدیم است تا پرداختن به تاریخ . در مجموع چند نکته بیشتر توجهم را جلب کرد: طبیعت لرد منشانه این بازی در گذشته، روایتش از شطرنج در جلد"مشرق زمین" و ممنوعیت بارها و بارهای شطرنج. مطالب به تفکیک هر کتاب (به دلایلی از مجلدات پایانی به ابتدایی) وناچاراً در بعضی موارد با حذف های جبری آورده شده. به منظور اطمینان بیشتر، مطالب با نمونه الکترونیکی آن چک و شماره صفحات در انتها ذکر شده است. رضا.مشاطان
شطرنج علم ،هنر یا ورزش ؟؟؟
از: استاد فدراسیون بین المللی شطرنج آرش روغنی
درباره شطرنج که امروزه از آن به عنوان برترین و رایج ترین بازی فکری بشریاد می شود ، کتابها و مقالات متعددی درکشورمان به چاپ رسیده است .امیدواریم با همکاری رسانه های گروهی شاهد رشد و رواج بیشترشطرنج که یکی ازهنرهای ملی ما درطول تاریخ بوده است ،باشیم .
مشکلات داوری ...
در یک مسابقه برق آسا (بلیتس) بازیکن بدون اینکه پیاده اش خانه ی ترفیع را لمس کرده باشد، ابتدا مهره وزیر را در خانه ترفیع قرار می دهد، پیاده را برمی دارد و سپس ساعت حریف را به کار می اندازد. در این لحظه حریف ادعای برد می کند زیرا معتقد است حرکت مذکور غیر قانونی است و پیاده بر خلاف قوانین تعریف شده ترفیع یافته است. آیا شما ادعای او را قبول می کنید؟
شطرنج مدرن، شیمی مدرن!
به قلم نیما جوانبخت
شطرنج و علم(نجوم، ریاضی، شیمی و...) حوزه های مرتبط با یکدیگر هستند. دانش بشری در زمینه های گوناگون به کوشش اندیشمندان سراسر تاریخ، به طور پیوسته و گام به گام پیش می رود؛ اما در جریان پیشرفت، گاهی با جهش هایی ناگهانی روبرو می شود که نتیجۀ تلاش و خلاقیت معدودی از نوابغ به یاد ماندنی تاریخ است.
تفسیر های از چهار غول شطرنجی دنیا با زبان شیوای چرنف
رابرت (بابی) فیشر
فیشر در تورنومنت ها و بازی های دو جانبه بی رقیب بود و در بازی بلیتس (شطرنج پنج دقیقه ای) یک سر و گردن بالاتر از بقیه بود. میل به پیروزی در او زیاد است.
بازی فیشر از همان آغاز پخته بود. جایی که بیشتر جوان ها غرق در در تاکتیک ها می شدند فیشر بازی پوزوسیونی را ترجیح می داد.
فیشر در گشایشها خود را محدود کرد (سال های سال e4 کرد) اما گشایشها را حتی از نویسندگان هم بهتر می‌دانست. بر خلاف نوابغی چون مورفی و کاپابلانکا, گشایش ها را با وسواس وریزه کاری مطالعه می‌کرد و هر شاخه جدیدی را که در سراسر جهان بازی می‌شد می‌دانست. وقتی دانش آموز بود دائما مطالعه می‌کرد و نشریات شطرنج را می‌خواند و (شاخماتی بولتین) را همیشه در جیب می‌گذاشت. تحلیل های خود او نیز از اهمیت خاصی برخوردار بود.
