هنوز نتوانسته ایم با این غم بزرگ کنار بیاییم !

فیشر بزرگمردی بود که زندگی خود را با استواری بر عقایدش گذراند. به طوری که سرانجام این عقاید کار دستش داد و پس از این که به طور غیر مستقیم از زادگاهش آمریکا رانده شد، سال های آخر عمر خود را در تبعیدی ناخواسته در ایسلند به سر برد.

بیوگرافی مختصری از رابرت جیمز فیشر

رابرت جیمز فیشر ملقب به بابی فیشر در شهر شیکاگو آمریکا متولد شد. او در نوجوانی (۱۴ سالگی) قهرمان شطرنج آمریکا شد و پس از آن ۸ بار دیگر به این مقام دست یافت.

او در سال‌ های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۵ میلادی قهرمان شطرنج جهان بود. در سال ۱۹۷۲ بوریس اسپاسکی را با ۷ برد، ۳ باخت و ۱۱ تساوی در جنجالی‌ترین رویارویی تاریخ شطرنج که به نام  رویارویی قرن شناخته شد شکست داد. علت اهمیت این رقابت جنگ سرد و رقابت‌های سیاسی بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی بود. سه سال بعد او بخاطر اعتراض به فیده حاضر به دفاع از عنوان قهرمانی خود در مقابل آناتولی کارپف نشد و فیده عنوان قهرمانی را به کارپف واگذار کرد.

شخصیت جنجالی و سبک بازی تهاجمی و سخنان تند و بی ملاحظه و رفتارهای خارج از هنجارش از او یک چنان چهره جالب توجه ساخته که بسیاری افراد ناآشنا با شطرنج هم با نام او آشنا هستند.

فیشر تنها شطرنج بازی است که با بهره هوشی 187 در فهرست 10 نفره نوابغ جهان در کنار بزرگانی همچون داوینچی، گوته، گالیله، پاسکال و ... قرار دارد . فهرستی که نامی از نوابغی همچون انیشتین، ادیسون و نیوتن در آن جایی ندارند!! 

شطرنج و مشاهیر

در حدود هشت قرن پیش ، سعدی که جامعه شناسی واقع بین بود، تفریح و آسایش و آرامش را برای ادامه دادن به کارهای جدی و خستگی آور لازم و ضروری می شمارد و خطاب به دانش آموزان و دانشجویان دوران خود می گفت :

زمانی درس علم و بحث و تنزیل     که باشد نفس انسان را کمالی   
 زمانی شعر و شطرنج و حکایت      که  خاطر را بود دفع ملالی         
  خدای است آنکه ذات بی مثالش      نگردد هرگز از حالی به حالی       

شاید هیچ رشته ای از ورزش را نتوان سراغ گرفت، که همچون شطرنج برجستگان جامعه را به خود جذب کرده باشد.  شطرنج را اغلب محققان تکامل یافته‏‏‎ ی بازیهائی می دانند که در مشرق زمین وجود داشته است . تاریخی که برای پیدایش شطرنج امروزی قائل می شوند، "1400"سال پیش است. نخستین سند مکتوب در این باره را "کارنامک" یا "کارنامه اردشیر بابک" می دانند که در آن اردشیر به داشتن مهارتهائی در بازیهای با توپ ، سوارکاری ، شکار و شطرنج معرفی شده است. (لازم به تذکر است که شطرنج پس از آنکه به اروپا رفت در سده های میانه با تغییراتی که در حرکت بعضی مهره ها به وجود آمد به شکل امروزین در آمده است). پس اردشیر بابکان را می توان اولین چهره ی شناخته شده در شطرنج دانست.

پاول مورفی،غرور و اندوه شطرنج

 

پاول مورفی   1884_1834

غرور و اندوه شطرنج

بی شک مورفى شطرنج باز بزرگى بود . اما وقتی جایگاه و مقام واقعى او با دیگران مقایسه می شود (حتى امروز بعد از گذشت نزدیک به صد سال از مرگش) ، این امر به صورت یک معما باقى می ماند .

در میان تمام آنهائى که به عنوان بهترین شطرنج باز عصر خود شناخته شده اند ، او کوتاه ترین دوره زندگى فعال را داشت و هرگز رقیبى را ملاقات نکرد که او را تهدید به شکست کند . شهرت او نتیجه بیش از هفتاد و پنج بازى مهم و جدى و تعداد زیادى پیروزى هاى فی البداهه درخشان است .

پنجاه سال شطرنج کامپیوتری به روایت موزه تاریخ کامپیوتر

ماهنامه شبکه - مهر ۱۳۸۵ شماره 69

ترجمه: علیرضا صالحی‌

اشاره:

شطرنج یک بازی بسیار قدیمی است که به احتمال زیاد از ایران (از طریق هند) به غرب وارد شده است. ایرانیان شطرنج را در 576 بعد از میلا‌د در زمان انوشیروان بازی می‌کرده‌اند. این بازی پانزده قرن به عنوان یک بازی فکری و استراتژیک، محبوب جامعه بوده است. به طوری که در خاورمیانه با عنوان و در برخی متون فارسی با عنوان <شاه مات> (Schach Mat) از آن یاد می‌شده است که همین لغت به Checkmate تبدیل شده و وارد زبان انگلیسی گردیده است. یکی دیگر از دلا‌یل عمومیت یافتن این بازی، بی‌نیازی آن به ابزارها و ادوات خاص بوده است. یعنی یک صفحه ساده به همراه تعدادی مهره برای همگان قابل تهیه بوده است. در ضمن آموختن نحوه بازی نیز ساده است و کودکان بسیاری از سنین پایین هم آن را فرا می‌گیرند و بازی می‌کنند. همین آسانی بازی و تعداد قوانین مشخص آن، برنامه‌نویسی آن را نیز ساده کرده است. به طوری که این بازی به دلیل تعداد قوانین محدود، از جمله نخستین بازی‌هایی بوده است که متخصصان کامپیوتر به نوشتن برنامه‌ای برای آن ترغیب شده‌اند. در حقیقت نخستین پیشروان دنیای کامپیوتر در دهه 1940 میلا‌دی، هنگامی که تصمیم گرفتند کامپیوترها را به حل مسائل دنیای واقعی بگمارند، به سرعت به سمت نوشتن نخستین برنامه‌های شطرنج کامپیوتری ‌رفتند.

کلوپ شطرنج هستینگز و لئونارد مقدس

در این دنیایی که به سرعت در حال تغییر است و تمامی ارزشها دارد به بی ارزشها  تبدیل می شود ، همیشه سر زدن به مکانی دور افتاده و فراموش شده کاری پسندیده به شمار می رود .

تئوری در جامعه شناسی و شطرنج

آلن بیرو در فرهنگ علوم اجتماعی اش ذیل واژه ی تئوری می نویسد :

"مجموع بینش های سازمان یافته و منتظم درمورد موضوعی مشخص را نظریه می خوانند ".

رفیع پور همین مضمون را به طریق دیگری بیان کرده است ؛ او می نویسد : علم در پی گفتارهایی درباره ی واقعیت هاست و جریانی را که به دستیابی به این گونه گفتارها منتهی می گردد ، "جریان شناخت" و بررسی هایی را که درباره ی جریان های شناخت در زمینه های گوناگون و تخصصی علمی انجام می گیرند ، تئوری های شناخت می نامند .

این تئوری های شناخت در پی بررسی طرق دستیابی به محتوای شناخت ، انگیزه ها ، هدف ها ، زمینه ها و ضوابط حقیقت جویی هر نوع شناختن هستند . (رفیع پور،1381،ص 35)
در کل می توان گفت تئوری مجموعه ای از مفاهیم ایست که به نحوی منطقی تنظیم شده و رابطه ی احتمالی میان دو پدیده یا بیشتر را بیان می کند . به بیان دیگر تئوری به تبیین روابط نسبتا پایدار میان واقعیت های عینی می پردازد و هدفش روابط بین پدیده هاست . (ادیبی،1383، ص 30)

تخمین پیچیدگی درخت بازی شطرنج

 

عدد شانون (10 به توان 120) تخمین پیچیدگی درخت بازی شطرنج است .

 

 این عدد اولین بار به وسیله کلود شانون پدر تئوری اطلاعات محاسبه شد . بر طبق نظر وی ، به طور متوسط در هر بازی 40 حرکت انجام می شود و هر بازیکن یک حرکت را بین30 حرکت انتخاب می نماید . (اما در واقع ممکن است برخی حرکات انتخابی در حد صفر باشد مثلا در موارد پات و یا کیش و مات یا تا 218 حرکت افزایش یابد)

 

 بنابراین 30*30 به توان 40 یا به عبارتی 900 به توان 40 بازی شطرنج ممکن است . این تعداد درحدود 10 به توان 120 است . پیچیدگی درخت بازی شطرنج اکنون درحدود 10به توان 123 (تعداد پوزیسیون های قانونی در بازی شطرنج بین 10 به توان 43  و  10 به توان 50) تخمین زده می شود . به عنوان مقایسه ، تعداد اتم ها در جهان بین 10*4 به توان 75 و10*6 به توان 79 تخمین زده می شود .

 

منبع:«آچمز، سایت تخصصی شطرنج ایران»

چترنگ نامک

منبع: «آچمز، سایت تخصصی شطرنج ایران»

چترنج نامک ، گزارش شطرنج یا ماتیکان شترنگ یکی از کتاب‌های بجا مانده از زبان پارسی میانه (پهلوی) است .

واژه ی پارسی میانه برای کتاب ، ماتیکان بوده . ماتیکان شترنگ یعنی کتاب شطرنج یا شطرنج‌نامه.

این کتاب به داستان ابداع بازی نرد توسط بزرگمهر اشاره دارد . این بازی را بزرگمهر در پاسخ به بازی شطرنج که پادشاه هندوستان برای انوشیروان می‌فرستد ، ابداع می‌کند . فردوسی نیز در شاهنامه به گوشه‌هایی از این داستان را از یادگار بزرگمهر به نظم درآورده است که اینگونه آغاز می‌شود :

12 قانون تغذیه برای شطرنج بازان

شطرنج و تغذیه

روبرت بالگیون متخصص تغذیه بر اساس پژوهش هایی که بر روی عادات و رژیم غذایی ۷۲ استاد بزرگ انجام داده است ؛

 توصیه های زیر را برای تغذیه شطرنج بازان ارایه نموده است :

 

۱ـ حتما صبحانه صرف کنید . 

 

مصاحبه ایرنا با استادبزرگ شادی پریدر

 

اولین و تنها استاد بزرگ شطرنج در میان شطرنجبازان زن ایران ، که موفقیت‌های بسیاری را در رقابتهای مختلف در کارنامه دارد ، فقط به ارتقای جایگاه خود در جهان می‌اندیشد .

 

"شادی پریدر" اولین شطرنجباز زن ایرانی بود که توانست در سال 1380 برای اولین بار جواز حضور در رقابتهای جام جهانی شطرنج در روسیه را کسب کند.  این بانوی 21 ساله که متولد سال 1365 است در حال حاضر دانشجوی دانشگاه تربیت معلم است و در رشته تربیت بدنی تحصیل می‌کند .

 

خبرنگار ایرنا گفت و گویی با پریدر انجام داده ‌است که در زیر می‌آید