میرسلطان خان
میرسلطان خان را می شناسید؟
متولد سال 1905م پنجاب هند وفات سال 1966م پنجاب پاکستان
از سن 9 سالگی آموزش ابتدایی شطرنج را توسط پدرش فرا گرفت
سن 21 سالگی قویترین شطرنجباز ایالت پنجاب شد
سال 1928م مقام قهرمانی هند را بدست می آورد
3 بار عنوان قهرمانی بریتانیا را کسب نمود.
میرسلطان خان هرگز استاد فیده، استاد بین المللی و استاد بزرگ نشد! ولی قادر بود تمام بازیکنان قوی و سرشناس هم عصر خود را از جمله: کاپابلانکا، اکیبا روبینشتاین، سالو فلور، سویلی تارتاکوور،فرانک مارشال و......شکست دهد.
ازسال 1929 تا 1933کمتراز 4 سال در مسابقات بین المللی شرکت کرد و جزء 10 شطرنجباز برتر جهان شد.
کسی در مورد او زیاد نمی داند و بیشتر نقل و قول ها حاکی از این است که او پیش خدمت یک سرهنگ ثروتمند هندی تبعه انگلیس بنام نواب سر عمر حیات خان بود که متوجه شد پیش خدمتش از هوش و استعداد فراوانی برخورداراست.
ارباب سرهنگ حیات خان در بهار سال 1929م میر سلطان خان را جهت شرکت در تورنمنتها به اروپا برد تا هوش، استعداد و خلاقیت این شطرنجباز هندی را به رخ جهانیان بکشاند.
میرسلطان خان زبان انگلیسی را خیلی ضعیف صحبت می کرد و سواد خواندن و نوشتن نداشت و حتی نوشتن ثبت حرکات را نمی دانست و در موقع بازی یک خانم ثبت حرکات را برایش انجام می داد.
می توانید تصور کنید کسی که قادر به خواندن کتاب نبوده و با بازیکنان قوی بازی نکرده بود، چگونه می توانست بدون آموزش و دانش تئوری شروع بازی قادر باشد با بزرگان شطرنج مبارزه نماید و خودش را جزء نخبگان جهان شطرنج کند.
بهارسال 1929م برای اولین بار در یک تورنمنت اروپایی شرکت کرد و نتیجه ضعیفی کسب نمود.
تابستان سال 1929م در مسابقات قهرمانی بریتانیا اول شد و همه را به تعجب وا داشت و با اربابش به هند برگشت و سپس در سال 1930م دوباره به لندن مراجعت نمود.
سال 1931-1930م تورنمنت هستینگز بعد از ماکس ایوه و کاپابلانکا نفر سوم شد.
سفید: میرسلطان خان سیاه: خوزه رائول کاپابلانکا
سال 1931-1930م تورنمنت هستینگز
میرسلطان با انجام Rb8 در حرکت 65 کاپابلانکا را تسلیم نمود
سال 1931م تورنمنت اطریش بعد از سویلی تارتاکوور دوم شد.
سفید: سویلی تارتاکوور سیاه: میرسلطان خان
سال 1931م بازی دوجانبه که میرسلطان با 4 برد،3 باخت و 5 تساوی پیروز گردید
میرسلطان با انجام Ke6 در حرکت 71 تارتاکوور را تسلیم کرد
سال 1932-1931م تورنمنت هستینگز چهارم شد.
سفید: سالو فلور سیاه: میرسلطان خان
سال 1932م لندن
میرسلطان با انجام +Rc2 در حرکت 40 فلور را شکست داد
سال 1932م تورنمنت برن چهارم شد.
سفید: میرسلطان خان سیاه: فرانک مارشال
سال 1931م المپیاد پراگ
مارشال درحرکت 26 بازی را واگذار نمود
سال 1932م قهرمان بریتانیا شد.
سفید: دکترماکس ایوه سیاه: میرسلطان خان
سال 1932م برن
پس از انجام 60 حرکت بازی به تساوی انجام گردید
در 3 المپیاد جهانی میز شماره یک تیم انگلستان بود.
سفید: الکساندرآلخین سیاه: میرسلطان خان
سال 1931م المپیاد پراگ
پس ازانجام 32 حرکت به تساوی رضایت دادند
سال 1933م قهرمان بریتانیا شد.
سفید: میرسلطان خان سیاه: آکیبا روبینشتاین
سال 1931م المپیاد پراگ
میرسلطان با انجام Ra8 در حرکت 57 آکیبا را مغلوب نمود
سال 1933م برای میرسلطان خان سال خداحافظی از اروپا و شطرنج بود زیرا اربابش او را به کشورش مراجعت داد و او در سن 28 سالگی شطرنج را برای همیشه رها کرد و در هیچ تورنمنت بین المللی شرکت نکرد و در کنار خانواده به زندگی ساده و فقیرانه خود ادامه داد و جهان شطرنج هرگز خبری از او نداشت و به فراموشی سپرده شد.
میرسلطان خان دربازی سیمولتانه مهارت داشت
آخرین خبرواطلاع بدست آمده حاکی از این است که 25 سال پس ازترک اروپا، درسال 1958م تعدادی ازمشتاقان شطرنج در مزرعه کوچکی ازایالت پنجاب پاکستان به ملاقاتش رفتن و مشاهده کردن که زیر سایه درختی نشسته و مشغول کشیدن قلیان و گفتگو با دوستانش می باشد.میرسلطان خان به ملاقات کنندگان پیشنهاد بازی سیمولتانه چشم بسته داد و آنان نپذیرفتن.
میرسلطان خان ظرف مدت 4 سال حضوردراروپا بهترین رتبه و عنوان را در تورنمنتها کسب نمود و 3 بار عنوان قهرمانی بریتانیا را بدست آورد و در دهه 1930م جزء 10 بازیکن برتر جهان بود.
فدراسیون جهانی شطرنج در حق این نابغه هندی بی مهری نمود و عنوان استاد بزرگ یا استاد بین المللی به او اهدأ نکرد هر چند که سزاوار و شایسته این عنوان ها بود.
میرسلطان خان وقتی که به هند برگشت نفس راحتی کشید واحساس کرد که از زندان هوای مرطوب انگلستان رهایی پیدا نمود! اودرآنجا پیاپی دچارسرماخوردگی، آنفولانزا و تب می شد.
سرهنگ حیات خان
اربابش سرهنگ سرعمرحیات خان در سال 1944م فوت کرد و طی وصیت نامه ای یک مزرعه کوچکی به میرسلطان خان بخشید و او مابقی عمرش را در آن مزرعه زندگی کرد و در سن 61 سالگی مبتلا به مرض سل شد و درگذشت.
منبع: وبلاگ بیدق
