میخائیل تال،ظفرمند و غم انگیز
میخائیل تال: ظفرمند و غم انگیز
در 28 ماه جون سال 1992 میلادی یکی از بزرگترین و مشهورترین قهرمانان همه ادوار تاریخ شطرنج دیده از جهان فرو بست. "تال" با پایبندی به عقاید خود و پای گذاشتن بر روی قوانین در 28 ماه می همان سال از بیمارستانی که در آن به دلیل نارساییهای کلیوی بستری بود فرار کرد تا در مسابقات قهرمانی بلیتس مسکو جایی که می بایست رودر روی "کاسپاروف" قرار گیرد حضور یابد.
روز 28 ماه می 1992 مسابقات سنتی قهرمانی بلیتس مسکو در حالی در حال برگزاری بود که "گری کاسپاروف" قهرمان وقت شطرنج جهان با کسب تمامی امتیازات در صدر جدول رده بندی قرار داشت.
"گری کاسپاروف" در حال بازی با قهرمان بزرگ "میخائیل تال" درست یکماه قبل از درگذشت وی.
اما اینبار داستان متفاوت بود، در واقع "کاسپاروف" در این بازی با چهره ای رنجور که در واقع سایه ای از "تال" بزرگ بود ، رودر رو شده بود. "تال" درحالی به صفحه چشم دوخته بود که همانند دو چشمی که نگاهی گذرا به یک شعله دارند را در ذهن تداعی می کرد.
"میخائیل تال" کمی قبل از مرگش
"تال" قهرمان بزرگ شطرنج و فردی که وی را در آنزمان "پاگانی نی" (آهنگساز و ویولونیست ایتالیایی ) می نامیدند در حالی رو در روی "گری کاسپاروف" صدرنشین مسابقات قرار گرفته بود که جمعیت در حال تماشای این بازی نفسهای به شمارش افتاده وی را می شنیدند.تنها تعداد کمی می دانستند که نابغه لاتویایی به شدت مریض و نزدیک به دروازه مرگ است.در واقع در این روز وی از بیمارستان مخفیانه فرار کرده بود تا در مسابقات مورد علاقه اش شرکت کند.بازی شروع شد و "کاسپاروف" همانند یک سواره نظام راسخ تهدیدکنان به سوی هدف حمله برد.آنچه را می شد دید این بود که قهرمان شطرنج جهان در حال مات کردن حریف بیمار خود است.
"کاسپاروف" یک حمله پر نشاط را تدارک دید و خیلی زود از لحاظ نیرو برتری لازم را به دست آورد....اما تنها یارای چیره شدن بر زمان نبود."کاسپاروف" که از نتیجه حاصله در گیجی به سر می برد دستش را به نشانه تسلیم به سوی حریف دراز کرد.جوش و خروشی در بین جمعیت حاضر در سالن مسابقات به وجود آمد.بازی به نفع "تال" خاتمه یافت. یکماه پس از این بازی در روز 28 جون 1992 "تال" آخرین نفسهایش را در بیمارستان مسکو کشید و در شهر زادگاهش "ریگا"، شهری که به آن عشق می ورزید در انبوه دوستدارانش به خاک سپرده شد.جادوگر "ریگا" رخت از دنیا بر بست.
گذشت زمان چگونه با قهرمانان طی می کند.تنها چند دهه پیش بود که جهان به خود یک "تال" متفاوت را دیده بود.
"میخائیل تال" سال 1959
این دوران جوانی بود که چهره ای با نشاط از یک قهرمان شطرنج با بازیهایی درخشان در ذهن همگان نقش بسته بود.یک استاد بزرگ بانشاط و پر جذبه به زودی عزیز جهان شطرنج شد.او دو بار عنوان قهرمانی شوروی سابق را به دست آورده بود و سال پیش از آن به عنوان نفر اول مسابقات اینترزونال قهرمانی جهان دست یافته بود.سپس وی در مسابقات کاندیدای قهرمانی شطرنج جهان در یوگوسلادی شرکت کرد. در این دوره از مسابقات هشت ابر ستاره دنیای شطرنج حضور داشتند: اسمیسلوف ، کرس ، پتروسیان ، تال ، گلیگوریچ ، بنکو ، اولافسون و بابی فیشر 16 ساله!
مسابقات برای "تال" کابوسوار با دو شکست در مقابل "کرس" و "اسمیسلوف" آغاز شدند.
اما وی با روحیه و متکی به نفس مسابقات را ادامه داد.در پایان نیمه مسابقات بود که همگان دریافته بودند که رقابت اصلی برای کسب عنوان قهرمانی مسابقات بین "تال" و "کرس" در پبش خواهد بود."پاول کرس" درواقع یک اسطوره زنده بود.در دوران درخشان حضورش به عنوان یک بازیکن شطرنج که نزدیک به چهار دهه سپری شده بود ، پیروزیهای درخشانی را یکی پس از دیگری در مسابقات بزرگ بین المللی از خود به جا گذاشته بود.شاید بزرگترین آن در مسابقاتی رقم خورده بود که مشترک با "روبن فاین" بالاتر از قهرمانی همانند "بوتوینیک" ، "ایوه" ، "کاپابلانکا" و "آلخین" بدون به حساب آوردن "ساموئل رشفسکی" و "سالوه فلور" و هنگامی که تنها 22 سال سن داشت به دست آمده بود!
"کرس" در بربر "فیشر" در یکی از حساسترین و تاریخی ترین بازیهای شطرنج جهان
"کرس"در دوران زندگیش به عنوان یک شطرنجباز ، قهرمانان بزرگی از "کاپابلانکا" گرفته تا "فیشر" را در بازیهایی مجزا شکست داده بود.او مهارتی بی نظیر در خلق بازیهای ترکیبی و هنر آخر بازی داشت. شوربختانه این قهرمان بی بدیل شطرنج هیچگاه به بالاترین قلل دنیای شطرنج یعنی قهرمانی جهان دست نیافت و به ویژه در دهه 1950 وی را به عنوان "کرس همیشه نایب قهرمان" می شناختند ، به طوریکه همیشه مقام دوم را در مسابقات نهایی کاندیدای عنوان قهرمانی جهان به خود اختصاص داده بود.در مسابقات کاندیدای عنوان قهرمانی جهان در سال 1950 "کرس" پس از "دوید برونشتین" در مکان دوم قرار گرفت و در مسابقات کاندیدای سالهای 1953 و 1956 پشت سر "واسیلی اسمیسلوف" ایستاد. اما مسابقات کاندیدای قهرمانی جهان در سال 1959 استانی متفاوت داشت ، در این زمان "کرس" تمامی هم و قم خود را برای فتح مسابقات گذاشته بود.اما نیروی این بازیکن 43 ساله اما کارکشته با شکست درمقابل "پتروسیان" و "فیشر" تحلیل رفت.
"میخائیل تال" و "پاول کرس" در حال تفسیر یک بازی
اما این قهرمان اهل استونی خود را توانا دررقابت با سبک بازی هراسناک "تال" نشان داده بود"کرس" در این دوره از مسابقات دو بار بر "تال" غلبه کرد. طی مصاحبه ای در پایان این دوره از مسابقات از "تال" پرسش شد که چه نکته بارزی در این مسابقات نظر شما را به خود جلب کرده است و وی پاسخ داد:
بازی در مقابل "کرس" در دور 17 در حالی که من با وی بر سر کورس قهرمانی در کشاکش بودیم. بازی من با "کرس" مهمترین اتفاق مسابقات بود.قبل از ورود به پیچیدگیهای اجباری بازی وی به من پیشنهاد تساوی داد.من دو بازی که در این مسابقات به وی باخته بودم را به خاطر آوردم و در کنار این وی تنها نیم امتیاز با من فاصله داشت ، بنابراین نتیجه تساوی در هر حال به نفع هر دو ما بود اما به جز یک مورد: وضعیت بازی بسیار به وفق مراد من بود و دوست نداشتم تا این موقعیت را از دست بدهم متعاقب آن ، بازی بسیار پویا دنبال شد .هر چند من در این بازی با تنگی وقت دست در گریبان بودم اما در نهایت با اداره بازی پیروز میدان شدم".
برگرفته از: داستان آخرین تقابل کاسپاروف با تال" که در کتاب "پیشینیان بزرگ من" جلد دوم آورده شده است.
منبع: پایگاه شطرنج
مترجم: غلامرضا خواجویی نژاد
پایگاه شطرنجیان
