منطق در شطرنج
بازی شطرنج چنان شاخ و برگ می گیرد و چنان گستردگی و تنوعی می یابد که دیگر نمی توان بر اساس محاسبه صرف گفت که کدام شاخه یا شاخه ها به برتری می انجامند.استفاده از راههای میان بر و جست و جو بر اساس توجه به جنبه هایی از پوزیسیونها اهمیت بیشتری پیدا می کند.آنچه موجبات تفاوت سطح شطرنجبازان می شود، نحوه کاربرد این منطق است.استادان بزرگ از توانایی تحلیل استادانه فقط در مورد ضروری استفاده می کنند و بیشتر به منطقی که گفته ایم متوسل می شوند و البته بهترین حرکتها را هم در کوتاهترین زمان پیدا می کنند.توجه شما را به کلیاتی از قواعد بازی استادان جلب می کنیم.
قواعد حمله
بیهوده مهره مهاجم را با مهره مدافع تعویض نکنید.
باید در یکی از عناصر چهارگانه (نیرو ،فضا ،زمان ،ساختار پیاده ای )برتری داشته باشید تا حمله کنید.
هدف عمده در بیشتر حمله ها ایجاد ضعف پیاده ای است.
در جایی حمله کنید که نیرویتان قویتر است، به جز حمله اقلیت که هدف در آن ایجاد پیاده عقب مانده در ستون باز است.
در جهتی حمله کنید که پیاده هایتان نشانه رفته اند.
پوزیسیون بهتر در مرکز، حمله در جناح را توجیه می کند.
قواعد دفاع
در هنگام دفاع، صرفه جویی کنید.مهره زیادی دست و پا گیر مدافع است.
ضعف پیاده ای ایجاد نکنید،و اگر مجبور شدید، این ضعف را در حداقل نگه دارید.
قواعد نیرو
کسی که از لحاظ نیرو جلو باشد در ۹۰ درصد مواقع برنده است.
وقتی از لحاظ نیرو جلو هستید، اصل اساسی تعویض مهره ها است.
قواعد فضا
بکوشید کنترل خود را بر فضا افزایش دهید.
وقتی برتری فضا دارید مهره ها را تعویض نکنید ،مهره های شما با ارزشترند، زیرا مهره های حریفتان در هم رفته و فشرده هستند.
با تعویض های پیاده ای بازی را باز کنید.
حمله خود را بر پیاده ای متمرکز کنید.
قواعد زمان
پوزیسیون را قفل نکنید و یا نبندید.
با تعویض های پیاده ای بازی را باز کنید.
قواعد تعویض
برای اینکه بدون اتلاف وقت ،ستون یا عرض و یا قطری را بگشایید یا تصرف کنید، تعویض کنید.
برای اینکه در اثر عقب نشینی وقت تلف نکنید، تعویض کنید.
برای اینکه مدافع قوی را از میان بردارید ،تعویض کنید.
هنگامی که از لحاظ قوا جلو هستید، تعویض کنید.
وقتی حریفتان ضعف پیاده ای دارد، تعویض کنید.
وقتی پیاده رونده دارید تعویض کنید.
قواعد فیل
فیل در پوزیسیون های باز بهتر است.
وقتی قطرها را بگشایید ،فیل بیشترین کارایی را دارد.
فیل علیه پیاده رونده کارایی خوبی دارد.
قواعد اسب
اسب در پوزیسیون های بسته بهتر است.
اسب اگر در مرکز مستقر شود بیشترین کارایی را دارد.
وقتی پباده های رونده متصل دارید ،اسب بیشترین کارایی را دارد.
قواعد رخ
رخ به ستونهای باز تعلق دارد
هدف نهایی رخ، هجوم به عرض هفتم و هشتم است.
قواعد وزیر
وزیر باید در گشایش در جای خود بماند و در وسط بازی در مرکز باشد.
قواعد شاه
هر چه به آخر بازی نزدیکتر می شوید، شاه را فعالتر کنید.
قواعد پیاده
ماهیت طرح عملیاتی شما به ساختار پیاده ای بستگی دارد.
سه نوع ساختار پیاده ای وجود دارد:ضعیف، محکم، دینامیک
پیاده های مرکزی مهمتر از پیاده های جناحی هستند.
در آخر بازی ،پیاده ها نباید همرنگ فیلتان باشند.
قواعد ساختار پیاده ای
جزایر پیاده ای(ضعیف)
جزایر پیاده ای ضعیف هستند، زیرا به حمایت سوارها نیاز دارند.با کاهش تعداد سوارها، جزایر پیاده ای ضعیف تر می شوند.
وقتی جزایر پیاده ای دارید،آنها را حمایت یا تعویض کنید.
وقتی علیه جزایر پیاده ای بازی می کنید سوار های سبک را تعویض کنید.
پباده های ایزوله یا مفرد(ضعیف)
پیاده ایزوله وزیر d4 یا d5 (ضعیف/ دینامیک)
با کاهش تعداد سوار ها، پیاده های ایزوله ضعیفتر می شوند.
وقتی علیه پیاده های ایزوله بازی می کنید، سوار های سبک را تعویض کنید.آخر بازی با سوار های سنگین برای شما خوب است.
وقتی علیه پیاده های ایزوله بازی می کنید ،باید آنها را بلوکه کنید.
پیاده های دوبله
وقتی علیه پیاده های دوبله بازی می کنید، آنها را بلوکه کنید.
وقتی خودتان پیاده های دوبله دارید، تا جایی که می توانید آنها را برانید.
پیاده های عقب مانده
وقتی پیاده های عقب مانده دارید، باید سعی کنید آنها را به پیش برانید.
وقتی پیاده های عقب مانده دارید باید سعی کنید فیلی را که با پیاده عقب مانده بلوکه شده است تعویض کنید.
وقتی علیه پیاده عقب مانده بازی می کنید، باید ابتدا محدود و بلوکه اش کنید.سپس از مهره بلوکه کننده به طور سیستماتیک حمایت کنید.سوارها را حول نقطه بلوکه جولان دهید تا دفاع در هم نریزد.آنگاه نابودش کنید.
پیاده های رونده
پیاده رونده را باید به پیش راند.
وقتی پیاده رونده دارید باید سوارها را تعویض کنید.با کاهش تعداد سوارها ،قدرت پیاده رونده رو به افزایش می رود.
وقتی علیه پیاده رونده بازی می کنید، باید بلوکه اش کنید.
پیاده های مجزا
هر چه بازی پیشتر رود، پیاده های مجزا ضعیف تر می شوند.
وقتی علیه پیاده های مجزا بازی می کنید، نباید فکر و ذهن خود را معطوف آنها کنید.در وسط بازی کافی است سوارها را درست مستقر کنید.
وقتی علیه پیاده های مجزا بازی می کنید، باید سوارهای سبک را تعویض کنید.
پیاده های آویزان(دینامیک)
وقتی علیه پیاده های آویزان بازی می کنید، باید سوارهای سبک را تعویض کنید.با کاهش تعداد سوارها، سبک پیاده های آویزان ضعیف تر می شوند.
وقتی علیه پیاده های آویزان بازی می کنید، باید حریفتان را وادار کنید که پیاده غیر مرکزی تر را براند، و سپس پیاده مرکزی تر را بلوکه کنید.
زنجیر پیاده ای (محکم)
پایه زنجیر پیاده ای، میدان جنگ است.
برای حمله به زنجیر، با پیاده به پایه اش حمله کنید.
با سوارها به پایه جدید حمله کنید تا سرانجام ضعفی در جایی ایجاد شود، سپس با با قدرت به این ضعف یورش بیاورید و در آخر بازی مجددا به سراغ ضعف اولیه بروید.
به هر حال این بود شمه ای از آنچه استادان در حین بازی رعایت می کنند.بدیهی است که این قواعد و توصیه ها را می توان باز هم ادامه داد و درسهای بیشتری گرفت.(شطرنجبازان بر اساس تجربه خود در طی سالها به نتایجی می رسند که بر آیند آنها را می توان به صورت قاعده یا دستور در اختیار نوآموزان و جوانان گذاشت.)باری، اساس قضاوت ما در انتخاب حرکت، بیشتر این گونه منطق ها و استنتاجهاست و کامپیوترها درست در چنین عرصه هایی از ما انسانها ضعیف ترند.
تنظیم:استاد رضا رضایی
منبع:http://www.shatranjbaz.ir
