دفاع در برابر مات

نویسنده: استاد فیده هاملت تومانیان
 

دفاع

 

دفاع در برابر مات

 

دفاع در شطرنج اگر پر اهمیت تر از حمله نباشد کم اهمیت تر نمی باشد. شطرنج یک بازی دو نفره است و این امکان وجود دارد که طرح حریف از طرح ما قویتر باشد، بنابراین در هر حرکت ما باید از خود سئوال کنیم که اگر نوبت با حریف ما بود او چه می کرد؟ آیا حریف تهدید مات دارد؟ آیا مهره ای از من زیرضرب مهره هایی از حریف قرار دارد؟ آیا حریف امکان کیش دارد؟ آیا ... و پرسش های بسیار زیادی که می شود از خود پرسید و البته این پرسش ها می تواند بلعکس باشد! به هر حال ما از نمونه هایی ساده شروع می کنیم:
 

 

 

حرکت با سیاه

 

 

 

در این وضعیت طرفین از لحاظ قوا برابر هستند هر چند پیاده a3 سیاه به نظر غیر قابل پیشگیری می باشد و ظرف دو سه حرکت آینده به وزیر اتقاء پیدا می کند اما سیاه پیش از راندن پیاده به سوی عرض آخر بایستی تهدیدهای حریف را مدنظر داشته باشد پس از:

 

 

 

1...a2?? 2.Be8#

 

 

 

 

 

 

 

بله! شاه سیاه در شبکه ماتی است. بنابراین پیش از راندن پیاده، سیاه بایستی تهدید مات سفید را دفاع کند.

 

1...Kf7!

 

 

 

 

 

اکنون پیاده a3 برتری سیاه را تضمین می کند.

 

سعی کنید تهدید مات و دفاع در برابر آن را در نمونه های زیر پیدا کنید:

 

دیاگرام1         حرکت با سفید	دیاگرام2         حرکت با سفید
دیاگرام3     حرکت با سیاه	دیاگرام4     حرکت با سفید
دیاگرام5         حرکت با سفید	دیاگرام6         حرکت با سفید

 

 

 

 

 

 

پاسخ تمرینها:

دیاگرام1:

سیاه تهدید: Qxh2 و مات را دارد بنابراین:

 

1.Bh4!
 

 

دیاگرام2:

سیاه تهدید Qxg2 و مان را دارد بنابراین:

 

1.Nf4! [1.g3 Bxf1]

 

دیاگرام3:

سفید تهدید Rxf8 و مات را دارد بنابراین:

 

1...Rc8!

 

دیاگرام4:

سیاه تهدید Qb2 و مات را دارد بنابراین:

 

1.Qd2! [ 1.Rd2?? Qxe1+ 2.Kc2 ( 2.Rd1 Qxc3#) 2...Qb1#; ]

 

دیاگرام5:

سیاه تهدید Qxg2 و مات را دارد بنابراین:

 

1.b3!
 

 

دیاگرام6:

سیاه تهدید Bf4 و مات را دارد بنابراین:

 

1.f6!

منبع:مدرسه شطرنج تهران