25 سال پی از رویارویی ناتمام بین کاسپاروف و کارپف
۲۵ سال پس از رویارویی ناتمام قهرمانی جهان ۱۹۸۴ بین گری کاسپاروف و اناتولی کارپوف
یکی از جنجالیترین تصمیمات تاریخ قهرمانی شطرنج جهان در ۱۵ فوریه ۱۹۸۴ توسط رییس وقت فدراسیون جهانی شطرنج فلورنس کمپومنس گرفته شد. رقابت بین اناتولی کارپوف و گری کاسپاروف پس از ۴۸ بازی بدون نتیجه خاتمه اعلام شد بیست سال بعد کمپومنس دلایل خود از اخذ چنین تصمیمی را اعلام کرد
مسابقه قهرمانی جهان در سال ۱۹۸۴ با چهار برد اناتولی کارپوف در نه بازی اول در حالی پیش میرفت که همه کارشناسان برد ۶ بر ۰ کارپوف را پیش بینی میکردند اما در ادامه کاسپاروف دست به کار خارق العاده ای زد پس از ۱۷ تساوی متوالی بازی ۲۷ را به کارپوف واگذار کرد تا کارپوف تا حفظ قهرمانی جهان با یک برد دیگر فاصله داشته باشد اما کاسپاروف که تازه متوجه شده بود چه فرصت تاریخی را در حال از دست دادن است به خود امد و با یکسری تساوی دیگر بازی سی و دوم و اولین برد در تاریخ قهرمانی شطرنج جهان را در مقابل کارپوف به دست اورد و پس از این برد در ۱۶ بازی دیگر با کسب ۱۵ تساوی دیگر بازیهای ۴۷ و ۴۸ را برد تا نتیجه را ۵ بر ۳ بدون احتساب تساویهای کسب شده کند.
پس از بازی ۴۸ فلورنس کمپومنس رییس فیده در یک اقدام جنجال برانگیز این رقابتها را بدون معرفی قهرمان جهان متوقف اعلام نمود و در سال ۱۹۸۵ با تصویب ۲۴ بازی و نتیجه بدست امده از ان به قوانین برگزاری مسابقات سر و سامان بخشید.
در زیر نتایج بدست امده در سال ۱۹۸۴ را مشاهده میکنیم که رکورد بازی ۳۲ دستی بین خوزه رائول کاپابلانکا و الکساندر الخین در سال ۱۹۲۷ را شکست.
اما حرفهای گری کاسپاروف در مورد این تصمیم در مصاحبه ای با هانون راسل خبرنگار سایت chesscafe که درسال ۲۰۰۵ انجام شد و در سری اخر کتاب پیشینیان بزرگ من به قلم کاسپاروف نگاشته شده شنیدنی است و به گزیده ای از این مصاحبه در مورد رویارویی ناتمام ۱۹۸۴ توجه فرمایید:
کاسپاروف:من برای بازی ۴۹ خودم را با انالیز دفاع شونینگن اماده میکردم. در ان زمان بسیار خوشحال بودم و میخواستم شانس خود را با بکار بردن این دفاع با مهره سفید و سیاه امتحان کنم.
راسل:ایا به وقوع پیوستن هر گونه ناکامی در این رقابتها فکر میکردید؟
کاسپاروف:بعد از بازی چهل و هفتم من همه چیز را تمام شده میدانستم هنگامی که انها به عقب نشینی در مقابل تمرینهای پشت درهای بسته من روی اوردند.اما تصمیم کمپومنس را اصلا پیش بینی نکرده بودم و از ان اطلاعی نداشتم.
راسل: فدراسیون شطرنج شوروی در فشار اوردن به اخذ چنین تصمیمی نقش زیادی داشت و کمپومنس با انها همراهی کرد و سپس کارپوف به انها پیوست هر چند که کارپوف به خاطر عدم تشویش افکار عمومی با چنین تصمیمی به ظاهر مقابله مینمود؟
کاسپاروف:بله کارپوف این تصمیم کمپومنس را امضاء کرد.
راسل:و شما از امضای این تصمیم امتناع کردید؟
کاسپاروف:بله همانطور که کمپومنس اعلام کرد قهرمان جهان با این تصمیم موافق است اما رقیب او از قبول این تصمیم سر باز زده است.یادم میاید در ان اتاق من هیچ مشاوری نداشتم میتوانید از اورباخ بپرسید او بسیار ساکت بود همه با خاتمه اعلام شدن ادامه مسابقات موافق بودند یادم میاید ساویستیانوف گفت:کارپوف امضاء کرده است این یک تصمیم درست است.
دلیلش معلوم بود تنها مشکل کارپوف برگزاری بازی انتقامی در صورت باخت بود او میخواست که برگزاری بازی انتقامی در صورت از دست دادن عنوانش در سپتامبر تضمین شود.چیزی که باید مورد بحث قرار گیرد این است که ایا کمپومنس با دیدن من در میان شنوندگان در مصاحبه مطبوعاتی تصمیمی دیگر داشته است که انرا تغییر داده است و هیچ موقع کسی نفهمید.من نمیخواستم انجا باشم اما رونا پتروسیان به مادرم زنگ زده بود و گفته بود گه گری باید انجا باشد چون ممکن است هر تصمیمی گرفته شود.
ترجمه و تنظیم:غلامرضا خواجویی
