مغز شطرنج‌بازان حرفه‌ای چه تفاوتی با مغز دیگران دارد؟
بهنوش خرم‌روز: به طور کل می‌توان بازیکنان شطرنج را به دو دسته تقسیم کرد: حرفه‌ای‌ها و آماتورها. تفاوت بین آن‌ها هم یک ریشه اصلی دارد: تمرین و تجربه طی زمانی طولانی. اما این تمرین و تجربه چه تاثیری دارد که از یک آماتور، یک فرد حرفه‌ای می‌سازد؟ محققین جواب این سوال را به تازگی پیدا کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند حرفه‌ای‌ها طی سال‌ها تمرین به مغزشان یاد می‌دهند که به نحوی متفاوت عمل کند.
به گزارش دیسکاوری، محققین ژاپنی با تصویربرداری ام.آر.آی از مغز بازیکنان حرفه‌ای و آماتور بازی شاگی (که همان شطرنج ژاپنی‌ها است)، فعالیت مغزی آن‌ها را در برابر الگوهای مختلف چیدمان صفحه شاگی بررسی کردند. آن‌ها از افراد می‌خواستند که در برابر هر چیدمان، به حرکت بعدی خود عمیقا فکر کنند.
نتایج این مطالعه نشان داد که وقتی افراد حرفه‌ای به صفحه بازی نگاه می‌کنند، مناطقی از لوب آهیانه مغزشان که با تصاویر دیداری و حافظه اپیزودیک مرتبط است، فعال می‌شود. همچنین وقتی این افراد تحت فشار قرار می‌گرفتند تا حرکت بعدی بازی را سریع انتخاب کنند، منطقه دیگری از مغزشان به نام هسته دمی فعال می‌شود. هسته دمی قسمتی از مغز است که با فعالیت‌های معطوف به هدف فرد ارتباط دارد.
به گفته محققین، در مغز بازیکنان آماتور شطرنج چنین الگوی فعالیتی دیده نمی‌شود. آن‌ها بر این باورند که افرادی که سال‌ها شطرنج بازی می‌کنند، مداری را بین این دو قسمت از مغز خود تکمیل می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند به سرعت حالت بازی را تشخیص بدهند و گام بعدی را انتخاب کنند.
در واقع با این تغییر در فعالیت مغزی، آن‌ها می‌توانند به نحوی شهودی، هدف‌گرایانه و البته با استفاده از روش تشخیص الگو، با سرعتی بالاتر و بدون نیاز به هیچ جستجوی هشیارانه‌ای در مغز، بازی کنند. در واقع این شهود نتیجه سال‌ها تمرین آن‌ها است و ربطی به الهام شدن ندارد که پدیده‌ای غیرقابل پیش‌بینی و بسیار نادر است.
بدین ترتیب، وقتی یک بازیکن حرفه‌ای به صفحه شطرنج نگاه می‌کند، قسمت‌هایی از مغزش با هم مرتبط می‌شوند تا به طور خودکار وضعیت بازی را شناسایی کند و باز هم به طور خودکار، حرکت بعدی را انتخاب کند. متاسفانه اگر شما هم از افراد آماتور در بازی شطرنج هستید، چنین رابطه‌ای در مغزتان وجود ندارد، دست‌کم نه تا زمانی طولانی!
- منبع: خبر آنلاین
