مصاحبه سایت روزنامه جام جم با استاد بزرگ شادی پریدر
او دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد در رشته مدیریت ورزشی دانشگاه تهران و عضو تیم پتروشیمی بندر امام(ره) است. از 7 سالگی شطرنج را شروع کرده و از 9 سالگی به عضویت تیم ملی ایران درآمده است. او فرزند چهارم خانواده است که 3 خواهر و یک برادر دارد. خواهر بزرگ‌تر پریدر قهرمان شطرنج دانشجویان ایران بوده و خواهر کوچک‌ترش قهرمان شطرنج رده‌های سنی ایران شده است. پدرش مربی فوتبال بوده و مادرش خانه‌دار است. شادی پریدر که برای مسابقات المپیک آسیایی گوانگجوی چین آماده می‌شود، امید زیادی به کسب مدال در این مسابقات دارد.
تاکنون چه افتخاراتی را به دست آورده‌ای؟
من اولین استاد بزرگ شطرنج بانوان جهان در ایران هستم. از 7 سالگی شطرنج را شروع کردم و مفتخرم که از 9 سالگی به عضویت تیم ملی کشورم درآمده‌ام و در 11 سالگی استاد فدراسیون جهانی شطرنج شدم. در 14 سالگی اولین استاد بینالمللی شطرنج در ایران و در 16 سالگی قهرمان نوجوانان آسیا شدم. در 18 سالگی با شکست دادن قهرمان شطرنج جهان مقام استاد بزرگ را به دست آوردم.
در سال 1388 قهرمان مسابقات انفرادی آسیا در هند شدم و مدال نقره بازی‌های آسیایی داخل سالن ماکائو را در سال 2007 به دست آوردم. تاکنون 3 بار مقام سوم آسیا و 2 بار مدال برنز تیمی داخل سالن آسیا را در ماکائو و ویتنام به دست آورده‌ام. نفر دوم دانشجویان جهان و نفر سوم مسابقات شهرهای آسیا شدم و 5 دوره قهرمان مسابقات بانوان ایران و مقام دوم جام ریاست جمهوری الجزایر شدم. در مجموع رکورددار قهرمانی شطرنج ایران هستم.
با این همه عنوان و افتخار، چند تا مدال داری؟
حدودا 100 مدال دارم.
این مدال‌ها را کجا نگه داشته‌ای؟
مدال‌های داخلی‌ام همه داخل یک ساک ورزشی است؛ اما مدال‌هایی را که در مسابقات خارجی و بینالمللی به دست آورده‌ام در ویترین منزلمان نگه می‌دارم.
اگر این مدال‌ها را دزد ببرد، چه کار می‌کنی؟
(کمی فکر می‌کند) ناراحت می‌شوم.
این مدال‌ها چقدر برایت ارزش دارند؟
خیلی. بعضی‌ها را که نگاه می‌کنم، یاد خاطرات زیادی می‌افتم. یاد خاطرات تلخ و شیرین، گاهی خوشحال و گاهی ناراحت می‌شوم. در مجموع از آنها درس می‌گیرم.
تجربه چه نقشی در زندگی شما دارد؟
خیلی، هدف همه چیز است و هر کسی از طریقی به اهدافش می‌رسد و من از طریق شطرنج سعی می‌کنم به اهدافم برسم. در این راه سعی می‌کنم از تجربیاتم استفاده کنم تا به هدفم برسم.
فکر می‌کنی از آدم‌های هم سن و سال خودت باهوش‌تر هستی؟
فکر می‌کنم از من باهوش‌تر هم خیلی هستند. من ممکن است از بعضی‌ها باهوش‌تر باشم، اما آدم خیلی باهوش و نابغه نیستم.
اگر نابغه نیستید چطور این همه عنوان و افتخار را در 24 سالگی به دست آورده‌ای؟
استعدادش را داشتم و این که پدر و مادرم در لحظات خاص حمایتم کردند. البته مربیان خوبی هم داشتم و از همه مهم‌تر خدا هم کمکم کرد، چون دوستم دارد.
آمادگی جسمانی در شطرنج چقدر مهم است؟
خیلی زیاد؛ چون یک شطرنج‌باز باید ساعت‌ها پشت میز بنشیند. ممکن است یک شطرنج‌باز 40 بازی پشت سر هم انجام دهد و همین مساله انرژی زیادی را می‌طلبد.
طولانی‌ترین بازی که تاکنون داشته‌ای، چقدر طول کشیده است؟
7 ساعت طول کشید و در نهایت مساوی شد. در مسابقات غرب آسیا بود و 11 ساله بودم که با شیرین نوابی بازی کردم و مساوی شد.
سخت نیست بعد از 7 ساعت بازی، مساوی کنید؟
نه، خوشحال هم بودم چون در همان مسابقات استاد فدراسیون جهانی شطرنج شدم و همان مساوی کافی بود.
بجز شطرنج در رشته ورزشی دیگری هم فعالیت می‌کنی؟
بیشتر رشته‌ها را امتحان کرده‌ام. البته شنا را خیلی دوست دارم، اما وقت نمی‌شود.
در رشته ورزشی دیگری جز شطرنج، استعداد داری؟
در 7 سالگی که ورزش را شروع کردم، شنا و ژیمناستیک را امتحان کردم. در شنا استعداد داشتم و الان هم کارت نجات غریق دارم.
فکر نمی‌کنی یک روزی خودت در زندگی غرق بشوی؟
غرق شدنی نیستم. من در شطرنج غرق شده‌ام و دوست دارم نجات یابم تا زندگی کنم.
شطرنج چقدر وقت شما را می‌گیرد؟
خیلی، از صبح که بلند می‌شوم تمرین دارم، نزدیک مسابقات تمرینات هم بیشتر می‌شود. حتی هنگام درس خواندن هم زمانی را برای شطرنج می‌گذارم. اولویت اول من شطرنج است بعد درس. یک شطرنج‌باز خوب باید روزی 6ساعت تمرین کند.
شما که چهره شناخته شده‌ای هستی، مورد عنایت استادان دانشگاه قرار می‌گیری؟
اصلا، اتفاقا برای ما بیشتر سخت می‌گیرند.
چرا؟
نمی‌دانم، به هر حال خیلی از قهرمانان با سهمیه ورزشی به دانشگاه رفته‌اند و استادان به این دید نگاه می‌کنند که طرف چون با سهمیه آمده، سواد ندارد اما من با نمراتی که گرفتم، ثابت کردم این طور نیست. وقت و زمانی که برای ورزش گذاشتیم اگر برای درس می‌گذاشتیم، بیشتر موفق می‌شدیم. باید با این دید به ما نگاه کنند، نه این که منت بگذارند که شما را در دانشگاه قبول کرده‌ایم. وقتی به مسابقات می‌رویم، برای کشورمان می‌رویم و متاسفانه بعضی‌ها به دید تفریح به مساله نگاه می‌کنند. استرس، انرژی و وقتی را که در مسابقات می‌گذاریم، نمی‌بینند.
بعضی‌ها معتقدند که شطرنج ورزش نیست. این حرف را قبول داری؟
شطرنج یک ورزش مکمل است و نمی‌توانیم بگوییم یک رشته کامل است. اکثر رشته‌ها هم یک ورزش کامل نیستند. عقل سالم در بدن سالم است و این فقط یک شعار نیست. همان طور که فوتبالیست‌ها به فکر و وزنه‌بردارها به تمرکز نیاز دارند، شطرنج‌باز هم به فعالیت بدنی نیاز دارد.
بانوان شطرنج‌باز چقدر به هم حسادت می‌کنند؟
حسادت فقط خاص خانم‌ها نیست. حسادت آقایان شطرنج‌باز در سطح دنیا بیشتر است، چون شطرنج در سطح دنیا برای بانوان بیشتر تفریح است؛ ولی آقایان این رشته را خیلی جدی می‌گیرند و حرفهای دنبال می‌کنند.
وضعیت آشپزی شادی پریدر چطور است؟
چندتا غذا بلدم درست کنم. استعداد آشپزی دارم؛ اما الان دستپختم چندان تعریفی نیست.
به فال قهوه چقدر اعتقاد داری؟
به فال اصلا اعتقاد ندارم، چون یک مسیر ذهنی اشتباه به آدم میدهد.
اهل شعر خواندن هستی؟
بله، شعر را دوست دارم. سهراب سپهری را خیلی دوست دارم و اشعارش را می‌خوانم.
موسیقی را چقدر دوست داری؟
خیلی، بیشتر پاپ گوش می‌کنم.
آخرین باری که گریه کردی، کی بود؟
همین دیروز.
چرا؟
کاری را که دوست نداشتم، مجبور شدم انجام بدهم.
بیشتر گریه می‌کنی یا می‌خندی؟
می‌خندم، چون اسمم شادی است. اسمم را شادی گذاشته‌اند تا بخندم.
کتاب می‌خوانی؟
ترجیح می‌دهم فیلم آن کتاب بیاید تا فیلمش را ببینم. همین کتاب شطرنج را بخوانم، شاهکار کرده‌ام. قبول دارم که مطالعه و کتاب خواندن خوب است، اما وقت نمی‌شود.
سطح شطرنج ایران را چطور می‌بینی؟
نسبت به سال‌های قبل خیلی بهتر شده، چون شطرنج در ایران همگانی شده، ولی به نظرم در سطح بالاتری می‌توانیم باشیم و با سرعت بیشتری می‌توانیم پیشرفت کنیم. نفر اول دنیا الان 20 سال دارد که نشان از پیشرفت آنها با سرعت بالاست، اما سرعت پیشرفت ما کم است؛ البته بچه‌های ما پیشرفت دارند، اما سرعت آنها کم است.
سطح لیگ ایران راضی‌کننده هست؟
امسال نسبت به سال گذشته سطح لیگ ما خیلی بهتر شده است. تیم پتروشیمی بندر امام(ره) طی 2 سال اخیر مقتدرانه قهرمان شده اما امسال تیم‌های خوب دیگری هم اضافه شده‌اند مثل تیم پرسپولیس و تاید واتر هرمزگان ولی امسال هم ما اول می‌شویم چون از هفته اول در صدر جدول هستیم و رقیب اصلی‌مان را هم پشت سر گذاشته‌ایم. البته تعداد تیم‌ها در لیگ شطرنج ایران کم است.
اوضاع پول در شطرنج چطور است؟
به نسبت رشته‌های دیگر بد نیست اما نسبت به هزینه و تورم، هیچ است. در هر رشته‌ای ورزشکاران زحمت می‌کشند اما بعضی رشته‌ها بیشتر پول دارد. باید قبول کرد که فوتبال مخاطب بیشتر و پول بیشتری هم دارد.
توجه رسانه‌ها و مطبوعات به شطرنج معقول است؟
اصلا راضی‌کننده نیست و اخبار اشتباه منتشر می‌شود که نشان‌دهنده بی‌دقتی آنها در گرفتن خبرهاست. پوشش خبری شطرنج هم ضعیف است.
مسابقات المپیک آسیایی گوانگجو در پیش است. فکر می‌کنی در این مسابقات درخششی خواهیم داشت؟
در مسابقات امسال و در رشته شطرنج نسبت به دوره قبل یک مدال کم شده و این کار ما را سخت کرده چون در آسیا و دنیا در رشته شطرنج، چین و هند و بعد از آنها ویتنام جزو بهترین‌ها هستند. وقتی 4 مدال در شطرنج بود، ما یک برنز داشتیم اما الان کار مشکل‌تر است. البته دور از دسترس نیست و برنامه دقیق و بودجه می‌خواهد.
چقدر با شطرنج آسیا فاصله داریم؟
قدرت بازیکنان ما کم نیست اما برخی ریزه‌کاری‌ها را بچه‌های ما رعایت نمی‌کنند. بازیکنانی که از هند و چین می‌آیند، چند برابر ما بازی تدارکاتی دارند. ما اردوهای متمرکز نداریم. وقتی قرار است در مسابقات تیمی شرکت کنیم، باید 2 تا 3 هفته اردوی متمرکز داشته باشیم که نداریم اما اکثر کشورهای مطرح دنیا این کار رامی‌کنند. بحث فعالیت‌های بدنی ما هم هست که اصلا دقت نمی‌کنند. یکی هم بحث روان‌شناسی تیم است که اصلا روان‌شناس نداریم.
اصول حرفهای در فدراسیون چقدر رعایت می‌شود؟
خیلی پیشرفت کرده‌ایم. کار فدراسیون حرفهای و خوب است اما ایده‌آل نیست. به عنوان مثال مربی بانوان و آقایان و رده‌های سنی باید تفکیک شوند.
فاصله شطرنج ما با دنیا چقدر است؟
خیلی، برای رسیدن به دنیا نیازمند برنامه‌ریزی طولانی مدت و بودجه هستیم اما وقتی برای مسابقات گوانگجو بودجه ندارند، چه کار می‌شود کرد. باید حرفهای کار کنیم. لیگ هم خیلی مهم است چون در لیگ دغدغه مالی بچهها برطرف می‌شود. مسابقات بینالمللی ما هم باید زیاد شود. باید تورنمنت‌های معتبر بینالمللی در ایران برگزار کنیم. کار مهم دیگر، شطرنج‌بازی کردن خانم‌ها با آقایان است که در ایران این اتفاق نمی‌افتد.
اگر به عنوان یک ملی‌پوش بخواهید با رئیس فدراسیون درددل کنید، چه می‌گویید؟
جرات چنین کاری را نداریم. رئیس فدراسیون باید خودش را جای بچهها بگذارد.
او باید با تمام بچهها جلسه بگذارد و حرفهای آنها را بشنود. تا وقتی ندانند که ورزشکار چه می‌خواهد، چطور می‌خواهند برنامه‌ریزی کنند.
الان بزرگ‌ترین دغدغه شما چیست؟
(خنده) نمی‌توانم بگویم.
اگر خصوصی است، نگویید؟
نه، بزرگ‌ترین دغدغه‌ام مشکلات مالی است. وقتی در لیگ فقط یک تیم پول میدهد، با دغدغه و استرس بازی می‌کنیم. تیم ملی هم حقوق نداده و یک سال و نیم است که پول نگرفته‌ایم. نگران آینده خودمان هستیم.
در باشگاه برای یک فصل چقدر پول می‌گیرید؟
اینقدر که مشکل خاصی نداشته باشیم.
برای این‌که بدون دغدغه کار کنید، باید چقدر بگیرید؟
اگر قرارداد ما دو برابر شود، بدون دغدغه خواهیم بود.
فکر می‌کنی چقدر زمان می‌برد که لیگ شطرنج بتواند چنین مبالغی را پرداخت کند؟
هیچ وقت چون هزینه‌ها و تورم، سال بعد دو برابر می‌شود بنابراین همیشه یک پله عقب هستیم. با این تورم بهتر است سال بعد قراردادها دو برابر شود اما فکر نکنم چنین اتفاقی بیفتد.
بزرگ‌ترین آرزوی شما چیست؟
آرامش.
و بزرگ‌ترین حسرتی که دارید؟
همین‌که آرامش ندارم.
به ازدواج فکر می‌کنی؟
معلومه که فکر می‌کنم، مثل همه دخترانی که در این سن هستند اما زمانش را نمی‌دانم. دوست دارم زمانی ازدواج کنم که تفریحی شطرنج‌بازی کنم ولی تا وقتی که حرفهای بازی می‌کنم، ازدواج نمی‌کنم.
اگر یک ساعت از عمرت باقی باشد، چه کار می‌کنی؟
(تمرکز می‌کند) سکته می‌کنم که زودتر بمیرم.
چقدر به مرگ فکر می‌کنی؟
زمانی که وابستگی آدم زیاد باشد، از مرگ بیشتر می‌ترسد اما وقتی وابستگی آدم کم باشد، از مرگ نمی‌ترسد. من چندان از مرگ نمی‌ترسم. در مجموع باید بگویم که به مرگ فکر می‌کنم.
اگر 100 میلیارد تومان همین الان به تو بدهند، با آن چه کار می‌کنی؟
می‌گذارم بانک و بهره 18 درصد می‌گیرم (خنده) اول یک خانه خوب و یک ماشین خیلی خوب می‌گیرم. وای خیلی پول است. به خانواده خودم و نیازمندان کمک می‌کنم اما یک مقدار آن را بانک می‌گذارم و سود 18 درصد می‌گیرم! چند تا طرح هم دارم مثلا این‌که صندلی‌های استادیوم آزادی را شماره‌دار کنم.
چه مسابقاتی را بیشتر نگاه می‌کنی؟
شنا و ژیمناستیک، بازی‌های تنیس را هم نگاه می‌کنم البته اگر نادال بازی کند.
بهترین جا برای زندگی کجاست؟
ایران، خانه خودم اما با امکانات خوب، این را واقعا می‌گویم و شعار نمی‌دهم چون غربت خیلی سخت است.
بهترین جایی که تاکنون رفته‌اید؟
منطقه‌ای به نام «بلد» در اسلوونی که بسیار زیبا بود. در ایران هم جزیره کیش زیباترین جایی بود که رفتم.
اوقات فراغتت را چه‌کار می‌کنی؟
فیلم نگاه می‌کنم.
تا چه زمانی شطرنج بازی می‌کنی؟
تا وقتی که حرفی برای گفتن داشته باشم.
بعد از دوران بازیگری، مربیگری می‌کنی؟
مربیگری می‌کنم به شرطی که ببینم مربی موفقی هستم. الزاما هر بازیکن خوبی، مربی خوبی نمی‌شود. نمی‌توانم با آینده کسی بازی کنم.
این که می‌گویند «شطرنج سن ندارد» را قبول داری؟
صددرصد چون تا 60 یا 70 سالگی هم می‌شود بازی کرد اما سن حرفهای شطرنج 30 تا 40 سال است.
خودت تا چند سالگی دوست داری بازی کنی؟
تا وقتی که جزو سه چهار نفر اول باشم. دوست دارم در اوج، خداحافظی کنم.
حرف پایانی؟
انسان می‌تواند به همه آرزوهایش برسد به شرطی که آرزوهایش را دست‌یافتنی انتخاب کند و بکوشد و از شکست نترسد.
منبع: جام جم
