مصاحبه آچمز با استاد بزرگ احسان قائم مقامی

 

بالای سرم سقف های کوتاه نمی سازم
هدف های بزرگ در سر دارم
با قهرمان امریکا توافق کرده بودم!
شطرنج رشته بسیار سختی است

فرصتی دست داد تا به بهانه حضور استاد بزرگ احسان قائم مقامی در معتبرترین مسابقات شطرنج آزاد بین المللی دنیا با وی به گفتگو بنشینیم. ایشان نیز علی رغم ضیق وقت شدید، به گرمی دعوت ما را پذیرفت و سوالات را استاد بزرگانه! پاسخ داد.

 
سوال: دو روز دیگر در کشور روسیه در معتبرترین مسابقات شطرنج آزاد دنیا یعنی ایروفلوت مسکو رقابت خواهی کرد. اگر اشتباه نکنم در جدول استادان در بین 77 شرکت کننده سرشناس حاضر، در مکان 56 قرار داری، این یعنی بخت پنجاه و ششم قهرمانی مسابقات! چه شد که تصمیم گرفتی در این رقابت های دشوار شرکت کنی؟

من عاشق شطرنج هستم. رقابت تمام عیار در شطرنج یکی از جذاب ترین راه های شناخت واقعیت ها برای من است. همیشه میدان های بزرگ را دوست داشته ام و از این که با بهترین های دنیا سر میز مسابقه روبرو شوم لذت می برم و این بار یک موقعیت خیلی خوب ایجاد شده است که فارغ از دغدغه های تحصیلی (پایان دوره کارشناسی ارشد)، با تمرکز و آرامش بیشتری در ایروفلوت حاضر شوم.

سوال: چه جایگاهی در پایان این مسابقات برای خود متصور هستی؟

امیدوارم که انگیزه و انرژی فوق العاده من با بازی های درخشان توام شود تا بتوانم آن طور که می خواهم ظاهر شوم. ارائه شطرنج عالی و زیبا در طول مسابقات چیزی است که به آن می اندیشم. هدف بزرگی دارم که سعی می کنم بتوانم با بازی هایم آن را نشان دهم.

سوال: هرساله در حاشیه این رقابت ها یک دوره مسابقه برق آسا نیز با حضور بزرگان شطرنج دنیا برگزار می شود؟ با توجه به تبحرت در بازی های سرعتی آیا در آن شرکت می کنی؟

بله، برنامه من این است که در این مسابقات (که مرحله اول قهرمانی برق آسای جهان است) شرکت کنم. تمام توان خود را نیز برای راه یابی به فینال برق آسای جهان به خواهم گرفت. رقابت های برق آسا یا همان بلیتز جهان از جذابیت خاصی برخوردار است.

سوال: اخیراً در بیستمین دوره مسابقات بین المللی فجر در تبریز به مقام قهرمانی رسیدی؟ مسابقات چطور بود؟

کیفیت بازی های انجام شده در مسابقات فجر نسبتاً خوب بود. تعداد اساتید بزرگ و اساتید بین المللی شرکت کننده در مجموع قابل قبول بود ولی در دوره قبلی بازی ها، بازیکنان سرشناس تر و قدرتمندتری حضور داشتند. البته سطح بازیکنان داخلی شرکت کننده در مسابقات امسال خیلی تغییر پیدا کرده بود. انتظار می رود بتوانیم مسابقات آزاد در کلاس های بالاتری را در آینده نزدیک میزبانی کنیم. به لحاظ عملکرد شخصی باید بگویم که از کیفیت بازی هایم راضی بودم. مسلط ظاهر شدم. فکر می کنم بررسی بازی هایم این موضوع را تا حدود زیادی تایید می کند.

سوال: این که مسابقات فجر در حین امتحاناتت (امتحانات مقطع کارشناسی ارشد در تهران) برگزار می شد تاثیری در عملکرد شما نداشت؟ آیا امتحاناتت به تعویق افتاد یا ...؟

خیر، امتحانات دانشگاه تهران برای این چنین موضوعاتی به تعویق نمی افتد! من ناگزیر بودم انرژی مضاعفی صرف نمایم و در ایام مسابقات چند ساعتی برای امتحانات مطالعه کنم. همچنین در اواسط مسابقات برای یکی از امتحانات به تهران آمدم و بلافاصله به تبریز برگشتم. همچنین وقتی پس از پایان مسابقات به تهران رسیدم بلافاصله با دو چمدان برای حضور در جلسه امتحان به دانشگاه رفتم. خیلی نگران بودم چون پس از 7-6 ساعت تاخیر، هواپیما به سمت تهران پرید و حتی 1 دقیقه هم نتوانستم بخوابم ولی خدا را شکر در جلسه امتحان هم موفق ظاهر شدم.

سوال: می توانم بپرسم در نهایت چه نمره ای کسب کردی و در چه درسی؟

19,75، در درس مدیریت بازاریابی

اضافه کنم در سال گذشته که رقابت های فجر در مشهد برگزار شد، مجبور شدم در زمان برگزاری مسابقات، برای حضور در جلسات امتحاناتم در تهران، چند بار رفت و آمد کنم که ضمن این که انرژی زیادی از من گرفت، در نهایت در یک بازی که بلافاصله بعد از رسیدن انجام دادم، برایم گران تمام شد و مانع از قهرمانی ام در آن دوره گردید.

سوال: از دو مسابقه اخیرت در سوئیس برایمان بگو، علی رغم این که تعداد تساوی هایت زیاد بود اما به نظر می رسد اخیراً سبک بازی های شما تهاجمی تر شده، آیا از بازی های اخیرت راضی هستی؟ از نتایج چطور؟

در مسابقات سوئیس مهمترین نکته ای که جلب نظر می کرد، کیفیت و آرامش بود. فکر می کنم کمی بدشانس بودم که در صدر جدول (در بخش کلاسیک) قرار نگرفتم. البته معتقدم قطعاً اشکال هایی در کارم بوده است که بعضی از وضعیت های برنده را با مساوی خاتمه دادم. به هر حال در هر دو بدون باخت به کار خود پایان دادم ولی این اصلاً برای من اقناع کننده نبود و نیست. باید بهتر عمل می کردم. شاید خصلت های قهرمانی در آن مسابقات در من کافی نبود. هرچند در بخش برق آسا موفق عمل کردم و قهرمان شدم. مطمئنم که شطرنج و شخصیت من پرداخت جدی نیاز دارد.

استنباط شما درست است. من سعی کردم در بازی های اخیرم فعال تر و پرانرژی تر بازی کنم. این امر اگر با تقویت تاکتیک و تکنیک همراه باشد، نتایج درخشانی برایم به دنبال خواهد داشت.

سوال: با توجه به اینکه وضعیت تیمت (هامبورگ) در این فصل بحرانی است و شما یکی از بهترین بازیکنان حاضر در این تیم هستی، چرا در هفته چهارم مسابقات بوندس لیگا حضور نیافتی؟

حدود یک ماه پیش به دلیل برنامه های درسی و کارهای پروپوزال پایان نامه ام از حضور در بازی های هفته چهارم بوندس لیگا عذر خواستم و اجازه مرخصی گرفتم ولی تیم ما در این فصل بسیار بد ظاهر شده و ما در بازی های آخر فصل باید خیلی جدی و قوی ظاهر شویم. در هفته های پنجم و ششم حتماً بازی خواهم کرد و امیدوارم بتوانم برای رهایی از این بحران به تیم خوب و خوشنام هامبورگ کمک کنم.

سوال: از مسابقات قهرمانی کشور امسال برایمان بگو، ظاهراً استاد بزرگ اصغر گلی زاده (که از قضا هم تیمی ات در لیگ برتر ایران هم هست) کار را برای کسب دهمین عنوان قهرمانی کشورت دشوار کرده، قضیه بازی عجیبت با وی چه بود؟ کم دیده بودیم برتری ات را به برد نرسانی!

قبل از هرچیز باید بگویم اصغر از بهترین دوستان من است و از موفقیت های او واقعاً خوشحال می شوم.

مسابقات قهرمانی کشور امسال در سطح خوبی برگزار شد. دانش و مهارت شطرنج بازان برتر ایران به وضوح پیشرفت کرده و رقابت ها خیلی جدی تر شده است. قهرمانی کشور در ایران برنامه ویژه ای می طلبد. من نسبتاً خوب ظاهر شدم ولی چند لغزش و اشتباه جدی داشتم. این بی دقتی ها باعث شد که نتوانم آن طور که می خواهم مسابقات را به پایان ببرم. یکی از این لغزش ها در بازی ام در برابر اصغر گلی زاده استاد بزرگ خوش فکر کشورمان اتفاق افتاد. در حالی که یک تفاوت پیش بودم با دو اشتباه، پیروزی را با تساوی عوض کردم. البته به نظر من این بازی خیلی هم عجیب نبود. این چنین اشتباهاتی در سطوح بالای شطرنج دنیا نیز اتفاق می افتد.

سوال: در حالی که یک ماه و نیم از پایان مسابقات قهرمانی کشور سال 1390 می گذرد، شطرنج دوستان از این که تکلیف قهرمان همچنان نامشخص است، مکدر هستند. رویارویی دوجانبه شما با آقای گلی زاده برای سومین بار به تاخیر افتاد؟ سومین تعویق نیز به علت شرایط نامساعد جوی عنوان شد!! نظرت در این باره چیست؟

تقویم مسابقاتی شطرنج ایران و شطرنج بازان خیلی شلوغ است که البته این جای خوشحالی دارد. ولی این که بازی های تکمیلی من و اصغر گلی زاده به تعویق افتاده تقصیر هیچ کس نیست. هر بار دلایل قابل قبولی وجود داشته است و فدراسیون شطرنج مطمئناً این موضوع را به نحو مطلوبی مدیریت خواهد کرد و جای نگرانی وجود ندارد.

سوال: سال گذشته بار دیگر از مرز درجه بین المللی 2600 عبور کردی اما اخیراً دوباره شاهد افت درجه شما بودیم. فکر می کنی دلیل آن چیست؟

دلیل اصلی، عدم وجود برنامه منظم کاری من بوده است. شطرنج رشته بسیار سختی است و نظم، وقت و تلاش زیاد می طلبد. پیشرفت در سطوح بالا تلاش مضاعفی می طلبد. حتی برای حفظ سطح خود، بازیکن باید کوشش زیادی نماید. مشغله های دیگر تمرکز را کم کرده بود. الان دیگر سعی می کنم بهتر از گذشته و با برنامه تر عمل کنم. فراغت و انگیزه بیشتری دارم ضمن این که من نیاز دارم در میدان های سطح بالا مرتب آزمایش شوم. یک محیط رقابتی می تواند سطح من را حفظ و یا ارتقا دهد.

سوال: با خبر شدیم، نزدیک ترین رقیب شما در سطح داخلی ]استاد بزرگ الشن مرادی ابدی[ اخیراً برای ادامه تحصیل به خارج از کشور سفر کرده است. هرچند که اخیراً رقابت رودرویی با یکدیگر نداشتید اما ایشان نزدیک ترین رقیب شما برای صدرنشینی در فهرست درجه بین المللی ایران بود. این موضوع چه تاثیری در انگیزه شما خواهد داشت؟

موضوع رفتن ایشان قطعاً تاثیری در انگیزه های من نخواهد داشت. متاسفانه فضای شطرنج ایران در سال های اخیر برای من آن قدر رقابتی نبوده است که بتواند به صورت جدی مرا بر انگیخته کند. البته معدود دفعاتی اتفاق افتاده که یکی دو شطرنج باز ایرانی خیزهای خوبی برای صدرنشینی در لیست ریتینگ ایران برداشته اند ولی هیچ گاه این موضوع یک انگیزه جدی در من نساخته است. حداقل در 8-7 سال اخیر.

به هر حال بدانید که من هرگز خود را محدود به مقایسه نسبی با افراد نمی کنم. به دنبال ارائه کیفیتی متفاوت از توانایی های خود هستم. من باید بتوانم خود را ارتقا دهم تا حد ممکن این مسئولیت من است. بالای سرم سقف های کوتاه نمی سازم. ضمناً الشن برای تحصیل از ایران رفته است ولی همچنان از بهترین مهره های شطرنج ایران ما است که می تواند به مانند قبل افتخارات با ارزشی برای پرچم ایران کسب کند.  

سوال: صحبت از انگیزه کردم. هرچند که امسال قهرمان کشور با توجه به رویارویی نهایی شما با آقای گلی زاده با هیجان بیشتری مشخص خواهد شد، اما سال هاست که نیرومندترین شطرنج باز حال حاضر ایران هستی و رکورد نه بار قهرمانی کشور را نیز داری. در حال حاضر نزدیک ترین تعقیب کننده فعال، استاد بزرگ مرتضی محجوب با دو عنوان قهرمانی است. آیا این از انگیزه شما نمی کاهد؟

من برای هر تک حرکت خود در بازی ها انگیزه زیادی دارم چه برسد برای مسابقات و آن هم مسابقاتی در بالاترین سطح یک کشور پر افتخار. من اگر انگیزه نداشته باشم بازی نمی کنم. حضور من در مسابقات قهرمانی ایران پیام های زیادی دارد و با انگیزه های بزرگ و دوست داشتنی و معنوی همراه است. حرکت، پویایی و پیشرفت نوجوانان و جوانان ایرانی مرا به وجد می آورد. من از دیدن رشد و حرکت جوانان و نوجوانان شطرنج ایران لذت می برم. تلاش سخت اندیشمندان آینده ساز ایران برای من خواستنی و قابل ستایش است.

سوال: یک سوال خصوصی، می دانم که در نونهالی در رشته فوتبال نیز به مدارج بالایی رسیدی. آیا پشیمان نیستی که بخاطر شطرنج از پیگیری حرفه ای آن دست کشیدی؟

به هیچ عنوان پشیمان نیستم. رازهای نهفته شطرنج کم کم بر ما آشکار می شوند تا زیبایی های وصف ناپذیر آن را درک کنیم. شطرنج چیزهای به انسان می دهد که با تمام اسکناس ها و چک های جهان نمی توان آن ها را خرید. چگونه انسانی که مطمئن نیست بیش از یک بار زندگی می کند و شطرنج را می شناسد می تواند از آن بگذرد؟

سوال: اجازه بده یک سوال خصوصی دیگر بپرسم، یکی دو هفته پیش (21 دی ماه) وارد سی امین سال زندگی خود شدی؟ آیا تا بحال دچار فوبیای سی سالگی شده ای؟ فکر می کنی تا چند سال دیگر توانایی حضور درخشان در میادین را داشته باشی؟

باید بگویم فقط انگیزه های من جدی تر و خوش رنگ تر شده اند. احساس می کنم که باید دقیق تر هدف هایم را دنبال کنم. انرژی بیشتری در خود می بینم و احساس بسیار خوبی دارم. فکر می کنم این هوشیاری به من کمک زیادی بکند.

سوال: پس از غلبه بر آناتولی کارپف در رویارویی دوجانبه مات شاه در سال 1387، در سال گذشته در اقدامی بزرگ و تاریخی، رکورد بازی های شطرنج همزمان جهان را به نام خود و ایران ثبت کردی. آیا در حال حاضر ایده بزرگ دیگری را در سر می پرورانی؟

بله، به زودی خبری جالب و خوشایند در این خصوص خواهید شنید. من همیشه به دنبال اجرای اهداف بزرگ هستم. از 13-12 سالگی به هر چیزی که قول دادم عمل کردم. تمام تلاشم را برای کسب بالاترین جایگاه شطرنج جهان در سال های آتی به کار می گیرم تا زحمات کسانی که واقعاً در این سال ها به من کمک کردند را به ثمر بنشانم.

سوال: چندی پیش صحبت از رویارویی شما با یکی استادان بزرگ مطرح دنیا در برج میلاد تهران بود، مقدمات فراهم نشد یا شایعه بود؟

با استاد بزرگ "گاتا کامسکی" قهرمان امریکا و جام جهانی برای رویارویی دوجانبه در برج میلاد تهران توافق کرده بودیم. کامسکی شخصاً 100% تمایل و همکاری بسیار خوبی برای برگزاری این رویارویی داشت اما رویارویی مان در آخرین لحظات با توجه به مناسبات سیاسی بین دو کشور محقق نشد.

سوال: در سال های اخیر در جهت حمایت از بیماران خاص، سرطانی و ... رویدادهای مختلفی (از جمله بازی همزمان چشم بسته با 10 شرکت کننده) ترتیب دادی که بسیار هم مورد توجه مردم قرار گرفت. چرا دیگر از این قبیل برنامه ها نداری؟

من وظیفه خود می دانم که در چند روز سال وقت خود را صرف قشرهای نیازمند توجه در جامعه کنم. نوع برنامه های اجتماعی من تغییر پیدا کرده ولی کماکان من ارتباط خود را به اعضای جامعه ام حفظ می کنم و سعی می کنم از وجود خود برای آن ها مایه بگذارم. شاید باور نکنید که انرژی مضاعفی از این ارتباط ها می گیرم.

سوال: راجع به همسرتان بگویید. خانم قادرپور امسال پس از سال ها در بین مدالیست های قهرمانی بانوان کشور حضور نیافتند. هرچند که در حین مسابقات ایشان، خود نیز در حال رقابت در مسابقات بودی اما آیا او را کمک نمی کنی؟

من همیشه سعی می کنم به ایشان در جهت حضور بهتر در عرصه های مختلف کمک کنم. عدم نتیجه گیری خوب خانم قادرپور در مسابقات قهرمانی کشور امسال چند دلیل فنی داشت که به تجربیات ایشان افزوده شد. به هر حال همانطور که شما گفتید ایشان همواره در سطح اول شطرنج بانوان ایران کشور بوده و با تیم ملی بانوان ایران افتخارات زیادی کسب کرده اند.

سوال: مهمترین دغدغه سال های اخیر شما که بارها در مصاحبه های مختلف عنوان کرده ای، مربی است. آیا مربیان حال حاضر تیم ملی، انتظارات شما را برآورده می کنند؟ بگذار سوالم را صریح عرض کنم: اصلاً در کلاس هایشان شرکت می کنی!؟

در حال حاضر که اردوهای تیم ملی شروع نشده و مربی نداریم. فدراسیون با توجه به محدودیت امکانات و منابع مالی ناگزیر به تخصیص بهینه بودجه برای برنامه های آموزشی می باشد و لذا تنها در پاره ای اوقات امکان استفاده از مربیان تراز اول جهان را برای تیم ملی آقایان دارند.

البته که همیشه من از این کلاس ها استفاده کرده ام. انصافاً در سال های اخیر ار مربیان بسیار خوبی برای تیم های ملی استفاده شده است که در ارتقا سطح شطرنج بازان ایران بسیار موثر بوده است. من هیچ فرصتی را برای یاد گرفتن از دست نمی دهم. به شاگردی انسان های فرهیخته و تلاش گر افتخار می کنم.

سوال: به غیر از بحث مربی، بزرگترین دغدغه های حال حاضر شما چیست؟

نیاز شرکت در مسابقات سطح بالا در جهت پیشرفت، حامی مالی و امکانات رفاهی زندگی

حقیقتاً دغدغه های رفاهی من میزان زیادی از انرژی من را گرفته است.

سوال: چه صحبت دیگری دارید؟

از جوانان می خواهم که هدفمند و تلاش گر در جهت ساختن جهانی زیبا و صلح آمیز تلاش کنند.

در پایان بار دیگر از شما برای انجام این مصاحبه تشکر، و برایتان آرزوی موفقیت و سربلندی می کنم.

منبع:«آچمز، سایت تخصصی شطرنج ایران»