ایا شطرنج از الزایمر پیشگیری می کند؟

آیا شطرنج از آلزایمر پیشگیری می کند؟
با تشکر ویژه از کوشا جافریان

چه تعداد از ما می دانیم که چگونه خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهیم؟

هنگامی که پژوهشگران، با تعدادی از افراد بزرگسال این پرسش را مطرح کردند؛ اغلب آن ها پاسخ دادند با انجام بازی هایی نظیر:

- شطرنج

- جدول کلمات متقاطع

- سودوکو

و ...

تمام این پاسخ ها هم درست هستند هم اشتباه، زیرا انجام ساده بازی نمی تواند راه حل کاهش خطر آلزایمر باشد.

انجام بازی هایی نظیر شطرنج می تواند مغز ما را تحریک کند، ارتباطات اجتماعی ما را با دیگران افزایش و احتمالا تنش ها را کاهش دهد؛ اما هنگامی که برنامه ما کاهش خطر آلزایمر است؛ نوع، تنوع و تناوب بازی هایی که انجام می دهیم؛ بسیار کلیدی خواهد بود.

همه ما می دانیم که انجام یک بازی، مفرح و چالش برانگیز است اما اگر هدف ما شاداب و زنده نگه داشتن مغزمان باشد؛ آن گاه بازی ها و فعالیت هایی که هر شش منطقه مغز را (که مرتبط با پدیده شناخت هستند) همزمان تحریک می کنند؛ بسیار مفیدترند.

شش منطقه مغز عبارتند از:

1- حافظه کوتاه مدت: هنگامی به کار گرفته می شود که ما اطلاعات را اندکی پس از درک آن ها به خاطر می سپاریم. بازی هایی مثل حدس زدن کارت های وارونه که باید جفت های هم شکل را بیابیم؛ مثالی از توانمندی حافظه کوتاه مدت است. در شطرنج مشاهده پوزیسیون ها به مدت کوتاه وسپس چیدن پوزیسیون از مهارت های حافظه کوتاه مدت است.

2- حافظه بلند مدت: هنگامی به کار گرفته می شود که ما اطلاعاتی را که در گذاشته ذخیره کرده ایم؛ بازیابی می کنیم. آزمون اطلاعات عمومی، مثالی از به کارگیری حافظه دراز مدت است.

3- زبان: به کارگیری کلمات و شکل آن ها. به عنوان مثال نمایش تلویزیونی پسورد (Password) مهارت های کلامی شرکت کنندگان را اندازه گیری می کند.

4- محاسبه: محاسبه دارای دو تعریف است، اولا به عنوان استفاده از اعداد مثل بازی سودوکو و نوع دوم آن بررسی خطرات، احتمالات و تاثیر آن ها بر عملیاتی که باید انجام شود؛ می باشد. بازی شطرنج نمونه ای از  محاسبات نوع دوم است.

5- استنباط تصویری خاص: با استنباط تصویری ما از اجسام مرتبط است. پازل های متداول (Jigsaw Puzzles) نمونه ای عالی از به کارگیری این مهارت است.

6- تفکر بحرانی: توانایی ما در تحلیل و ارزیابی شرایط، بازی هایی نظیر شطرنج که دارای چالش های مخاطره آمیز هستند؛ به ما کمک می کند تا این مهارت را به کار بگیریم.

اهمیت حیاتی شادابی و زنده بودن مغز به عنوان ابزاری برای کاهش خطر آلزایمر بر اساس دو اصل زیر استوار است:

1- استفاده از بازی به نحوی باشد که هر شش منطقه مغز را به صورت همزمان فعال سازد.
2- برنامه دراز مدت باشد.

پژوهش های انجام شده نشان می دهد که بازی شطرنج می تواند باعث فعال سازی همزمان اغلب مناطق شش گانه مغز شود و به عنوان ابزاری مفید برای پیشگیری از آلزایمر به کار گرفته شود.

---

برای تدوین این مقاله از منابع مختلفی استفاده شده است
منبع اصلی: www.Theacorn.com


منبع:«آچمز، سایت تخصصی شطرنج ایران»